TOPLAM KALİTE YÖNETİMİNDE GRUP ÇALIŞMALARININ YERİ VE ÖNEMİ
Dünyadaki hızlı gelişim, teknolojik gelişmeler beraberinde ürünlerde çeşitlilik, büyük rekabet artışları ve yeni açılan pazarlardan pay kapma savaşını da getirmiştir.
Bu kıyasıya rekabet ortamı ülkeler arasında üstünlük sağlama varlığını devam ettirme ve ayakta kalabilme savaşıdır. Bu savaşta başarılı olabilmek değişimi kavramak ve değişime ayak uydurmakla mümkündür. Bu nedenle kalite temel felsefe kabul edilmiş, sürekli iyileşme ve gelişme temeline dayalı toplam kalite yönetimi geliştirilmiştir. Geri kalmışlıktan kurtulmak ve 21. yüzyılda gelişmiş ülkeler arasında yer alabilmek için sürekli gelişme ve değişim inancıyla Toplam Kalite Yönetimini (TKY) yaygın bir şekilde her alanda hayata geçirmek zorundayız. Kalite bilincinin kazandırılması eğitimle mümkündür. Ancak eğitim anlayışının ve eğitim sisteminin bu çerçevede yeniden yapılanması bir zorunluluktur.
Eğitim sistemimizin çağdaşlaşması daha etkili ve dinamik bir yapıya kavuşturulması, bilgi toplumunun gerektirdiği nitelikte insan gücünün yetiştirilmesi ülkemizin geleceği açısından bir zarurettir. Toplam Kalite Yönetiminin temel felsefesi günümüzdeki yok edici rekabet ortamında varlığını sürdürebilmektir.
Kültürel değişimin sağlanabilmesi için Toplam Kalite Yönetiminde kurumdaki tüm personelin ve grupların istekli hale getirilmesi bu amaçla uzun süreli periyodik eğitimlerin yapılması çalışanların kendini yaptıkları işe adamaları sağlanmalıdır.
Grup: Etkileşimde bulunan en az 2 kişiden meydana gelen topluluktur.
İnsanlar hayatlarını sürdürmek için mal veya hizmet üretmek zorundadır. Bu işleri yapmak istediklerinde mutlaka başka insanlarla beraber çalışmak zorundadırlar.
Genellikle, insanlar ortak ya da yakın işlevlere sahip küçük gruplar halinde çalışırlar. Grup içerisindeki her bir kişinin kendine özgü bir gayesi , beceri düzeyi ve işe yönelik bir tavrı vardır.
Toplam Kalite Yönetiminde kurumda çalışan tüm personelin okulun organizasyonunda, faaliyetlerin yürütülmesinde düzenli ve plânlı bir şekilde görev alması gerekir.
Okuldaki tüm gruplar; öğrencilerin gereksinimleri ve istekleri doğrultusunda okulun kapasitesini , imkânlarını en iyi şekilde kullanıp değerlendirmek, kalite okullarının gerektirdiği değişimleri başlatmak, değişim sürecinde içinde bulundukları toplumun istekleri kültürü, tarihi ve sosyo-ekonomik koşullarını göz önünde bulundurmak zorundadırlar.
Okullarda kurumun hedeflerine ulaşabilmesi için yapılan faaliyetleri gerçekleştiren Doğal Çalışma Grupları bulunmaktadır.
Organizasyonlarda Oluşturulan Çalışma Gruplarının Başarıya Ulaşmasında 10 İlke
1. Çalışma grubunun amaçlarının açık olması
- Çalışma grubu içerisinde tüm grup üyelerinin organizasyon ve çalışma grubunun amaçlarını iyi bilmesi.
- Grup üyelerinin üstlendikleri misyon konusunda anlaşmaları; anlaşmazlıklar var ise bunları birlikte çözmeleri.
- Grup üyelerinin üstlendikleri misyonun gerçekleştirilebilir olmalarına inanmaları ve ya üstlendikleri misyonun başarıya ulaşması için kapsamın daraltılması konusunda anlaşmaları.
- Grup üyelerini açık bir vizyonunun olması ve amaçlarına ulaşması için sürekli olarak ilerlemeler kaydetmesi.
2. Gelişme plânının mevcut olması
- Çalışma grubunun proje ile ilgili bir gelişme plânı oluşturması.
- Grubun projede kaydedilecek gelişmeleri izlemelerine imkân verecek bir akım şeması ve ya benzeri bir dokümana sahip olması.
- Grubun projenin uygulanması sırasında ne tür kaynaklar ve eğitime ihtiyacı olduğunu bilmesi.
3. Grup içerisinde görevlerin açık bir şekilde belirlenmiş olması
- Grup içerisinde görev ve hizmet bölüşümünün açık ve net bir şekilde yapılması
- Herkesin ne yapacağını iyi bilmesi.
- Grup içerisinde hangi görevlerin birlikte üstlenileceği ve hangi görevlerden bireysel olarak sorumlu tutulacağının bilinmesi.
- Grup içerisinde herkesin yeteneğinden azâmi ölçüde istifade edilmesi ve hiç kimsenin grup dışında kaldığını hissetmemesi.
4. Açık iletişim
- Grup üyeleri arasında açık ve doğrudan iletişimin mevcut olması.
- Grup üyelerinin birbirlerine dinlenme ve düşüncelerine saygı göstermesi.
- Bir başkası konuşurken müdahale edilmemesi ve konuşmasının kesilmemesi veya başkalarıyla konuşulmaması.
- Her aşamada enformasyonun paylaşılması.
5. Grup üyelerinden azamî fayda sağlanması
- Çalışma grubu üyelerinin tartışmalara aktif olarak katılması.
- Amaca ulaşmak için görüş ve önerilerini çekinmeden ortaya koymaları.
- Grup kararlarında consensusa ulaşmaya çalışmaları
- Görüşmeler sırasında grup üyelerinin tansiyonu artıracak davranış ve eylemlerden kaçınmaları.
6. İyi tanımlanmış karar verme süreci
- Grubun, kararların nasıl ve hangi yöntemlere başvurularak alınacağını bilmesi.
- Önemli konular ile ilgili olarak grup üyelerinin düşüncelerinin sözlü veya yazılı olarak oylanması.
- Consesusu amaçlayan bir karar verme sürecinin benimsenmesi.
7. Dengeli katılım
- Grup toplantılarında dengeli katılımın amaçlanması.
- Grup üyelerinin yükü ve başarıyı birlikte paylaşmaları.
8. Kuralların (normların) oluşturulması
- Grup içerisindeki temel kuralların açık bir şekilde belirlenmesi.
- Grup içerisindeki ne tür davranışların kabul edileceğinin ve ne tür davranışlara tolerans gösterilemeyeceğinin açıkça ve önceden tespit edilmiş olması.
9. Grup sürecinin işleyişinden haberdar olma
- Tüm grup üyelerinin grubun çalışma sürecini iyi bilmesi.
- Grup dinamiğinin hissedilmesi görülmesi ve duyulması.
10. Bilimsel yaklaşımın kullanılması
- Çalışma grubunda problem çözme ve karar vermede bilimsel verilerin kullanılması.
- Çalışma grubunda problemlerin araştırılmasında veri toplanması ve analizinde temel istatistik araçların kullanılması.
- Problemlerin temel nedenlerinin ya da asıl kaynaklarının saptanmaya çalışılması.
- Problemlerin ortadan kaldırılması için geçici çözümler yerine devamlı çözümlerin bulunması.
TAKIM KAVRAMI
Takım: Kendi kendilerini yöneten küçük gruplardır. Birey olmadan katılım olmaz.Aktif katılım şarttır.Hedeflerini,takımlar kendileri koyarlar. Takımlar dinamizmi yakalamalıdır. Dinamizm; gelişmedir. Gelişme de öğrenmeyi gerektirir. Öğrenmeyen takımlar, takım olamazlar. Sinerjik hareket; fikirlerin birbiriyle çatışmasından ortaya çıkan dinamikliktir(güçtür). Takımlar kendi sonlarına kendileri karar verirler. Takımda oylama yapılmaz, fikir birliği esastır.
A. Takım Çalışması
Hedef: İletişim tekniğinin kullanılmasına olanak sağlamak,iletişim tekniklerini kullanarak, kuruduğumuz takım sayesinde toplam kalite sistemini kurmak,geliştirmek ve yaşatmak.
Takım çalışması öncesinde tespit edilmesi gereken önemli noktalar:
- Takımın genel olarak anlama düzeyini belirlemek,
- Takımın iletişim sürecini gözden geçirmek,
- Alıştırma sırasında takımın yanıldığı noktaları saptamak.
B. Toplam Kalite İçin Neden Takım Çalışması Gereklidir?
Takım çalışması,her yönüyle toplam kalitenin vazgeçilmez bir parçasıdır.
Projeler ve bunları üreten takımlar takım çalışmasına öncelik tanımazlarsa toplam kalite başarılı olamaz.
Kaliteli bir işletmecinin düşüncesine “takım çalışması kültürü” hâkim olmalıdır.
Eğer işletmemiz kaliteci olacaksa “takım çalışması” düşüncesini benimsemelidir.
Bu da takım liderliği ve takım üyeliği becerilerinin geliştirilerek işletme içinde yaygınlaştırılması gerekir.
Bundan böyle bir çalışanın takım şeklinde nasıl organize olup çalışabileceğini bilmesi, görevinin önemli bir parçası olacaktır.
Çalışanların takım içinde çalışmayı benimsemeleri ve kalitedeki gelişimi fark etmeleri ile büyük ve son derece yapıcı bir gücün ortaya çıktığını göreceksiniz.
Müşteri
Tatmini
Kararların
Etkinliği
Takım
Çalışması
Sorunların
Takımlarla Çözülmesi
Müşteri
İhtiyaçlarının
Anlaşılması
Dinlemek
Soru Sormak
Katılıma Çağırmak
Takdir Etmek
Geliştirmek
Açıklığa Kavuşturmak
Yapıcı Tartışma
Özetlemek
c) Grup-Takım Karşılaştırılması
Gruplarda
- Üyeler sadece yönetsel amaçlar için bir araya getirildiklerini düşünürler. Bağımsız çalışırlar, bazen de amaçları diğer üyelerinki ile çatışır.
- Birim hedeflerinin plânlanması sürecine yeterince dahil edilmedikleri için üyeler kendi hedeflerine odaklanmaya eğilim gösterirler.
- İşlerini sadece bir ücretli işçi olarak yaparlar.
- Üyelere sadece yapmaları gereken şey söylenir, fikirleri sorulmaz. Önerilere prim verilmez.
- Üyeler çalışma arkadaşlarının içgüdülerine güvenmezler, çünkü diğer üyelerin rolünü anlamamışlardır. Fikirler belirtmek ya da uyuşmazlık, oyun bozanlık ya da engelleyicilik olarak görülür.
- Üyeler konuşurken çok tedbirli davranmadıklarından aslında söylemek istedikleri algılanamaz. Sanki bir oyun oynanıyordur ve konuşmalarda açık yakalamak için iletişim tuzakları kurulur.
Takımlarda
- Üyeler karşılıklı dayanışmayı tanırlar ve hem kişisel hem de takım amaçlarına en iyi ancak karşılıklı destek sayesinde ulaşılabileceğini anlarlar. “Yer kapmak” ya da kişisel kazancını diğerlerininkinin üstünde tutmaya çabalamakla vakit kaybedilmez.
- Üyeler hem kendi işlerine hem de birime sahip çıkma duygusunu yaşarlar. Çünkü kendilerini oluşturulmasına katkıda bulundukları hedeflere adamışlardır.
- Üyeler sahip oldukları kişisel yeteneklerini ve bilgilerini takım hedefleri doğrultusunda kullanarak organizasyonun başarısına katkıda bulunurlar.
- Üyeler bir güven ortamında çalışırlar ve fikirlerini, anlaşmazlıklarını ve duygularını açıkça ifade edebilmeleri yönünde yüreklendirilirler. Sorular ve sorunlar saygıyla karşılanır.
- Üyeler açık ve dosdoğru bir iletişim uygularlar. Birbirlerinin bakış açısını anlamaya özen gösterirler.
İDEAL TAKIM NİTELİKLERİ
İdeal Bir Takım
Takım ve ya ekipler sürekli bir mücadele ve çatışma içerisinde bulunurlar. İşletme için uygun olmayan durumları düzeltmeye çalışırlar . Bir işletmedeki değişik uygulamalardan “birbirine uymayan şahsiyetler” yani personelin farklı fikirleri sorumlu tutulabilir. Etkili bir takım çalışması için takımı oluşturan bireyleri analiz ederek, dikkatinizi davranışlardan çok takımı oluşturan personelin niteliklerine toplayarak ilk bakışta takımla bağdaşmayan bazı personelin zaman içerisinde takım için çok verimli olabileceğini anlarsınız.
İdeal Bir Takımın Nitelikleri
Güven : İnsanların fikirlerini korkmadan serbestçe söyleyebilmeleri gerekir. Takımdaki üyelerin alaya alınmaktan veya zarar görmekten çekinmeyeceği bir ortamın hazırlanması şarttır.
Destek : Takımdaki üyelerin gizli gündemleri ortaya koyduktan sonra birbirine destek olması ve birbirinden yardım alması istenmelidir.
İletişim : Takımdaki herkes karşılıklı olarak haberleşebilmeli ve duygularını açıklamalıdır.
Takımın Hedefleri : Takımdaki üyeler belirli bir hedef için çalışır. Takımda çalışanların başlangıçtaki değişik görüşleri, aynı hedef doğrultusunda değişir. Baştaki bu değişik görüşler açıkça belirtilmelidir.
Çatışmaların Çözümlenmesi : Çatışmaları bastırmaya veya yokmuş gibi göstermeye uğraşmamalı, aksine açıkça tartışarak çözüm getirilmelidir.
Üyelerin Kullanılması : Takımdaki üyelerin bireysel yeteneklerinden, bilgi ve tecrübelerinden en üst düzeyde yararlanılmalıdır.
Kontrol : Takımdaki herkes, ilgili iletişim ve kontrollerin yapılmasından sorumludur. Takımın bütün çalışmaları göz önünde olmalı ve iletişim sağlanmalıdır.
Çalışma Ortamı : Çalışma ortamı herkese açık ve takım üyelerinin saygınlık kazandığı bir ortam olmalıdır.
Takımınızı Anlayın
- Takımının yenmek istediği biri varsa, bu kimdir?
- Takımım başka takımlarla rekabet hâlinde mi?
- Bu rakipler kurumun içinde mi yoksa dışında mı?
- Rekabetin yararları neler?
- Dezavantajlar neler?
- Takımımın uygun olmayan bir biçimde rekabet etme riski var mı?
- Takımım için diğer takımlarla rekabet ve kazanmak mı yoksa iş birliği yapmak mı daha önemli?
- Takım içinde roller açıkça tanımlanmış mı?
- Takımımın hedefleri ne ölçüde iki ya da daha çok takım üyesinin yakın çalışmasına bağlı?
- Önceden kestirilebilir ve düzenli olarak, ne ölçüde etkileşim, bilgi alışverişi ve ortak çalışma yapılıyor. Eğer bunlar tesadüfî ise takımım yine de başarılı olabilir mi?
- Takım üyelerinin her biri herhangi bir rolü yerine getirebilir mi, yoksa çok sayıda “uzman” rolü mü var?
- Takım üyelerinin rollerini değiş tokuş ettiklerini gözünüzde canlandırabiliyor musunuz?
- Takımım ne kadar yakın bir “aile”?
- Takım içinde bağlılık ne kadar önemli?
- Sadakatin dezavantajları neler?
- Takımın büyüklüğü ve takım üyeliği sabit mi?
- İnsanlar ne ölçüde birden fazla takıma üye olma ihtiyacı duyuyorlar?
- Yarım zamanlı katılan üyelerin oranı nedir?
- Bu yarım zamanlı katılan üyelerin katkıları nasıl olacaktır?
- ”Misafir” ya da “ziyaretçi”kabul etmenin herhangi bir yararı var mı?
- Takım içinde olup bitenleri dışarıdakilerin bilmesi durumunda herhangi bir risk ortaya çıkar mı? Yapılan etkinlik “gizlilik” gerektiriyor mu?
- Üyeler başka takımların etkinliklerine katılmaya çoktan hazırlar mı, yoksa henüz hazır değiller mi?
- İnsanlar ne kadar süre üyeliklerini sürdürecek gibi görünüyorlar?
- Kişilerin aynı takımda uzun süre kalmalarının avantajları neler?
- Peki dezavantajları neler?
Takımda fikir birliği:
1 2 3 4 5
A A B B B
5 kişiden oluşan bir takımda iki kişi A seçeneğine, diğer üç kişi ise B seçeneği yönünde görüş bildirdiğin de oylama sistemine göre B seçeneğine karar verilmesi gerekirken yapılan katılıma dayalı toplantıda A seçeneğine karar veriliyor. Burada A seçeneğini öneren iki kişi seçim nedenlerini diğer takım üyelerine inandırıcı olarak, bilimsel ve tecrübelerin ışığında veriler sunarak grup kararını olumlu yönde almasını sağlamaktadır. Takımda geçerli olan bilgiye dayalı kararlardır. Takım karar alırken “Bunun dediği doğrudur.” “Bu tecrübelidir, bunun dediğine uyalım.” denemez. Bu örnekte A seçeneğini öne sürenler B seçeneğini önerenleri iknâ etmek durumundadır. B seçeneğini önerenlerde A seçeneğini katlanabilir bulmaları gerekir.
Günümüzde bireysel güç yerine beyin gücü önem kazanmıştır. Bu gün Japonya’da iş gücünün % 20’si üretime, % 80’ni iyileştirmeye ayrılmaktadır. Japonya’da pres kalıpları dahi otomasyonla değiştirilmektedir. Bir işletmede insan sayısı çok azaltılmış robot sistemleri artmıştır. Ülkemizde de sanayide iyileştirme çalışmaları yapılmaktadır. Hidrolik preslerde eskiden 30 saniyede yapılan büyük çekme kalıplarıyla yapılan işler 400 tonluk büyük preslerde 15 saniyede yapılmaktadır.
Formula araba yarışlarında lastik değiştirme, benzin koyma vb. yapılması gereken işler bir takım çalışmasıyla 6 saniyede gerçekleşmesi takım çalışmasına bir örnek olarak gösterilebilir.
Ama bir insan ormanda yolunu kaybediyor. Yolunu bulmaya çalışırken, yerde sakat olduğu için ormandan dışarıya çıkamayan bir insanın üzerine düşüyor. İki insan birbirileriyle kurdukları iletişim sonunda ikisinin de sakatlıkları nedeniyle ormandan çıkamadıkları ortaya çıkıyor. Birlikte düşünüp ormandan çıkmanın yolunu buluyorlar. Ama sakatı sırtına alıyor, sakat yolu tarif ediyor, ama da onu sırtında taşıyarak ormandan birlikte çıkıyorlar. Bu örnekte görüleceği gibi gruptaki bir insanın eksiğini bir başkası tamamlayarak istenen hedefe daha kolay ve çabuk varılabileceği görülmektedir.
TAKIMDA OLUŞUM SÜRECİ
Takımlar oluştukça bazı aşamalardan geçmektedir. Her aşamada bir liderlik ve takım davranışı vardır. Her aşama, takım üyelerinin bu davranışları ile geçilir ve bir sonraki aşamaya gelinir. Bu aşamalar bazen yapılanma, herkesin fikrini sorma, belirli normlar koyma ve bunları uygulama şeklinde tanımlanabilir.
Kilit nokta, takımın şu andaki çalışmalarını daha ileriye götürüp ilerletmek ve her aşamadaki problemlerle uğraşmaktır Bazen, gösterilen çabalar boşuna çıkar, örneğin, daha birbirlerini tam olarak tanıyamamış ve birlikte çalışmaya tam alışamamış üyelerin karmaşık problemleri çözmeye çalışması böyle bir durumu yansıtır.
Başarılı bir takımın oluşturulması ile ilgili aşamalar şeması bu konuda bir fikir verecektir. Takımınız hangi aşamada?
Buna dayanarak hangi aşamada olduğuna karar verin.
Eğer, takım bütün bu aşamalardan geçtikten sonra takım üyelerinden birisi işi bırakırsa ne olur? Takım yeniden oluşturulur ve bu aşamalardan tekrar geçer. Tecrübeli bir takım bu aşamalardan tekrar geçerken daha az zaman kaybeder ve çalışmalar daha kolay olur.
Başarılı Bir Takım Oluşturmanın Basamakları
SİNERJİ
UYGULAMALARIN BAŞLAMASI
TAKIM ÜYELERİNİN GÜÇ KAZANMASI
TAKIM ÜYELERİNİN BİRBİRLERİNE ALIŞMASI
TAKIMIN OLUŞTURULMASI
Takımın Oluşturulma Aşaması
Aynı yer ve bölgede çalışmak demek, birlikte çalışmak değildir. Bazen insanlar aynı binada, aynı odada çalışırlar ama birbirleriyle konuşmazlar. Takımın oluşturulma aşaması, takımın hem pratik hem de psikolojik olarak meydana getirilmesidir. Normal olarak bir takım oluşturulurken bu aşamadan geçer, fakat kendine takım ruhu veremeyen bir grup yıllarca bu aşamada kalır.
Bu ideal oluşturma aşamasında, takıma bir kişilik kazandırmak ve takımın önemini bütün üyelere benimsetmektir.
Lider bunun için takımın misyonunu bütün takım üyelerine çok iyi anlatmalı, takımda bazı alışkanlıklar belirlemeli ve takım iletişimini etkili bir şekilde sağlamalıdır. Bununla ilgili mekaniği ve lojistiği çok iyi bilmelidir.
Üyeler de bu yeni kimliklerini ve beraberliklerini çabuk kabul ederek gelişmeye yardımcı olmalıdır. Takımın misyonunu ve yapacağı prosesleri çabuk öğrenerek bu hazırlık aşamasına katkıda bulunurlar.
Takımdakilerin Birbirine Alışma Aşaması
Bu aşamada takım üyeleri birbirine alışır, ve bilgi alışverişinde bulunur.
Hedeflenen, üyelerin birbirini daha iyi tanımaları, birbirini daha iyi değerlendirmeleri ve güçlü taraflarını görmeleridir. Birbirine rakip diye değil, bir kazanç olarak bakarlar.
Lider, takım üyelerini bir misafir gibi ağırlar ve bunlara rehberlik eder. Bir otorite kaynağıdır. Yerine göre takım üyelerinin duygusallığını göğüsleyecek kişidir.
1 İşsever, C. ve Arkadaşları. (2001). Etkili Takım Çalışması. Ankara: MEB Erkek Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü, Endüstriyel Teknik Öğretimde Toplam Kalite 10.
Warning: Illegal string offset 'twitter' in /home/u1361910/ritmbox.com/wp-content/themes/TrimTheme/header.php on line 97
Warning: Illegal string offset 'rss' in /home/u1361910/ritmbox.com/wp-content/themes/TrimTheme/header.php on line 98
Warning: Illegal string offset 'facebook' in /home/u1361910/ritmbox.com/wp-content/themes/TrimTheme/header.php on line 99
Warning: Invalid argument supplied for foreach() in /home/u1361910/ritmbox.com/wp-content/themes/TrimTheme/header.php on line 102